Gabinet Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie powstał w 1818 r. i jest najstarszym publicznym zbiorem grafiki i rysunku w Polsce, a do 1939 r. był również zbiorem największym. Mimo ogromnych strat poniesionych w czasie II wojny światowej (ok. 60%) zachował wyjątkową pozycję w dziejach polskiego kolekcjonerstwa ze względu na rangę artystyczną i historyczną posiadanych zasobów. W Gabinecie Rycin znajduje się ok. 50.000 dzieł pochodzących z XVI do XX w.: rycin luźnych i w woluminach, rysunków artystycznych i architektonicznych. Najpełniej reprezentowane są wieki XVII i XVIII, przeważa twórczość artystów szkół zachodnioeuropejskich. Gabinet Rycin przechowuje, gromadzi i udostępnia swoje zbiory, prowadzi także działalność naukową, wystawienniczą oraz dydaktyczną.

Podstawą utworzenia zbioru stał się Gabinet Rycin króla Stanisława Augusta, obejmujący ryciny i rysunki (głównie XVII-XVIII w.) ułożone w większości tematycznie w specjalnych tekach. W 1818 r. z inicjatywy Stanisława Kostki Potockiego kolekcję zakupiono dla Uniwersytetu Warszawskiego od spadkobierców. Potocki ofiarował w latach 1818-1821 również część własnej kolekcji rysunków i rycin, w tym prace mistrzów szkół europejskich XVI-XVII w. Pozyskane dzieła przydzielono do utworzonej w 1816 r. Biblioteki, a nazwa kolekcji królewskiej – Gabinet Rycin – objęła całość zasobów graficznych uniwersytetu.

Po upadku powstania listopadowego Gabinet Rycin wywieziono do Petersburga (1832 r.), wcielając do zbiorów Carskiej Akademii Sztuk Pięknych i łącząc z kolekcjami Warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk i ks. Eustachego Sapiehy z Dereczyna. W 1923 r., na podstawie traktatu ryskiego, Gabinet Rycin wraz z przyłączonymi zbiorami powrócił do Warszawy. W latach 1924-1939 zasoby powiększyły się (zakupy, dary, wpływy biblioteki po 1832 r.), a do najważniejszych nabytków należały: archiwum Tylmana z Gameren, kolekcje Dominika Witke-Jeżewskiego, dr Izydora Krzemickiego (drzeworyty chiaroscuro XVI-XVIII w.) oraz Henryka Grohmana (grafika zachodnioeuropejska i polska przełomu XIX i XX w.).

Okres 1939-1945 był w dziejach Gabinetu Rycin wyjątkowo tragiczny. Z ponad stu tysięcy obiektów straty wojenne objęły ok. 60%, całą bibliotekę podręczną, archiwum fotograficzne, inwentarze i katalogi. Niemieckie władze okupacyjne dokonały grabieży najbardziej wartościowych dzieł, ponadto część zbioru spłonęła w budynku Biblioteki Ordynacji Krasińskich (1944 r.). Dzięki akcji rewindykacyjnej rozpoczętej tuż po ustaniu działań wojennych, zdziesiątkowany zbiór powrócił do biblioteki, a Gabinet Rycin funkcjonował już w styczniu 1946 r. W 1955 r. został przeniesiony do pałacu Tyszkiewiczów-Potockich przy Krakowskim Przedmieściu, zaś od roku akademickiego 2001/2002 znajduje się w nowym gmachu Biblioteki Uniwersyteckiej.